Chùa giải oan yên tử

Yên Tử là ngọn núi được rất nhiều người hành hương tìm đến, không chỉ bởi lòng ngưỡng mộ chốn tu hành thiêng liêng, mà còn là nơi họ tìm lại sự bình yên thanh thản trong cõi đời vô thường. Đây cũng là nơi gắn liền với địa danh nổi tiếng chùa giải oan yên tử cùng những câu chuyện ly kỳ bao quanh: Suối Giải Oan.

Chùa Giải Oan

Ở vị trí cửa ngõ Trung tâm Khu Di tích lịch sử và Rừng Quốc Gia Yên Tử, Chùa Giải Oan được xây trên nền móng ngôi chùa cũ thời Trần, nơi lập Đàn tràng giải kết oan hồn các Cung Tần Mỹ Nữ.

Ở vị trí cửa ngõ Trung tâm Khu Di tích lịch sử và Rừng Quốc Gia Yên Tử, Chùa Giải Oan được xây trên nền móng ngôi chùa cũ thời Trần, nơi lập Đàn tràng giải kết oan hồn các Cung Tần Mỹ Nữ.

Chùa được trùng tu, tôn tạo nhiều lần. Từ năm 1994 đến năm 1997, bằng nguồn đầu tư của Nhà nước, công đức của Sư Bà Chân Đức (Việt kiều ở Canada) và các Phật tử Trúc Lâm cùng quý khách thập phương, Ban Quản lý Yên Tử và Sư Thầy Thích Diệu Như đã xây dựng lại chùa Giải Oan.

Kiến trúc chùa theo kiểu chữ “Đinh” (J), kết cấu cột trụ, xà bằng bê tông cốt thép, mái lợp ngói mũi hài, bò nóc đắp vữa xi măng để trơn, giữa nóc là bức đại tự có bốn chữ Hán: “Giải Oan Hồn Tự” (Chùa Giải Oan), hai đầu nóc có hình Rồng đắp nổi cùng vân mây, uốn lượn mềm mại. Đầu đao mái chùa hình đầu Rồng cuộn hướng lên, cùng vân mây, sóng nước. Tường chùa xây gạch đỏ không trát vữa, sân chùa lát gạch Bát Tràng kích thước 30cm x 30cm.

Cửa chùa làm bằng gỗ lim, kết cấu “Thượng song hạ bản” khung gỗ, trên song dưới bức bản trạm trổ hoa văn “Long, Ly, Qui, Phượng”, “Tùng, Cúc, Trúc, Mai”, bốn góc có “Phúc Thử” (con Dơi đem lại phúc lành). Trước cửa chùa đặt một Lầu hương cao 3,2m, Chiều dài 1,8m, chiều rộng 0,8m, có hai tầng mái cong, trang trí hoa văn cổ. Bốn trụ cột Lầu hương hình dóng trúc, bốn phía trang trí cửa võng hoa văn Tùng, Cúc, Trúc, Mai.

Tượng thờ trong chùa được bài trí theo kết cấu chùa Việt, và Phật giáo Đại thừa. Ở Tiền đường: bên trái là  Ban Đức Chúa Ông, Hộ pháp Khuyến thiện.

Bên phải là Hộ pháp Trừng ác, Ban Đức Thánh Hiền. Hậu cung  hay còn gọi là Thượng điện tượng thờ được bài trí 7 cấp: cấp trên cùng là Tam Thế Phật; cấp thứ hai là Di Đà Tam Tôn gồm các pho tượng  A-Di-Đà ở giữa, Quan Âm Bồ Tát và Đại Thế Chí Bồ Tát ở hai bên; cấp thứ ba là tượng Tuyết Sơn ở giữa, Bồ Tát và Dược Vương Bồ Tát ở hai bên; cấp thứ tư là Phật Thích Ca thuyết pháp ở giữa, Văn Thù Bồ Tát và Phổ Hiền Bồ Tát ở hai bên; cấp thứ năm là Quan Âm Chuẩn Đề (Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn); cấp thứ sáu là Tam Tổ Trúc Lâm; cấp thứ bảy là Đức Phật  Niết bàn và Toà Cửu Long.

Chính Cung Điện Mẫu, thờ Đức Mẫu Nguyên Thánh Thiên Cảm Hoàng Thái Hậu (là thân mẫu của Phật Hoàng Trần Nhân Tông). Trước chánh cung thờ Tam Vương (Minh Vương, Hải Vương, Diêm Vương). Bên trái thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (Quốc Trượng của Phật Hoàng Trần Nhân Tông). Bên phải là ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu theo tín ngưỡng, văn hóa nhân gian truyền thống của người Việt.

Nhà thờ Tổ được xây dựng bằng kết cấu bê tông cốt thép, tường xây gạch đỏ không trát vữa. Nhà 5 gian, kiến trúc hình chữ “Nhất” (-), mái lợp ngói mũi hài, cửa làm bằng gỗ Lim, cánh cửa bức bàn ở trên là hàng song tiện, ở dưới là bức bản bưng kín được trạm trổ hoa văn tứ quý “Tùng, Cúc, Trúc, Mai”. Tượng Tổ Bồ Đề Đạt Ma, Tam Tổ Trúc Lâm, Tổ sư trụ trì chùa, được bài trí thờ ở Chính diện.

Huyền thoại suối Giải Oan

Tương truyền vua Trần Nhân Tông (1258 – 1308) “từ thuở nhỏ, đã sớm ý thức được nguyên lý đạo Phật, ham chuộng cửa Không, chí muốn đi tu, chứ không ưng làm vua hưởng vinh hoa phú quý” (Theo sách Thiền môn ghi lại).

Lúc đó vua Thánh Tông phải khuyên bảo: “Sứ mệnh giao phó rất nặng nề, phải lo gánh vác trước hết. Nước nhà đang gặp buổi khó khăn trước cơn gian nguy do người phương Bắc sớm muộn gì cũng sẽ sang mưu sự thôn tính nước ta. Bổn phận cứu muôn dân trăm họ là trên hết, có được làm nổi thì sau mới có thể tính đến sự tu hành giải thoát bản thân và chúng sinh”.

Vua Nhân Tông lúc đó phải tuân lời lãnh nhiệm vụ chăm dân cứu nước. Sau khi đã làm tròn sứ mệnh bình đắc định nam xong, yên việc nước nhà, vua Nhân Tông mới lại đi tu, đắc đạo. Đó cũng là lúc ông lập ra Thiền phái Trúc lâm Yên tử.

Hành trình bắt đầu sự nghiệp đi tu của vua Trần tại Yên Tử phải qua một con suối nhỏ, chính là suối Giải Oan ngày nay. Chuyện kể lại rằng khi Trần Nhân Tông xuất gia đến núi Yên Tử tu hành, vì không muốn vua cha vào Yên Tử nên Trần Anh Tông ngầm sai các cung tần mỹ nữ tìm đến can ngăn, nhưng Trần Nhân Tông vẫn một lòng theo đạo và khuyên mọi người hãy trở về với triều đình hoặc quay về quê cũ làm ăn. Để tỏ lòng trung với vua, họ đã trầm mình dưới suối.

Một số trong các cung phi đó bị chết đuối nên Trần Nhân Tông đã cho lập đàn cúng để giải oan cho linh hồn của họ. Số cung nữ ấy định tự tử hết cả, vua Trần đành phải cấp ruộng và nhà bên dưới chân núi, lập thành làng có tên là Năm Mẫu (mẫu ở đây chỉ cung nữ được hoàn trả về với cuộc sống thường ngày). Dòng suối ấy từ câu chuyện trên mà có tên là suối Giải Oan. Suối Giải Oan trở thành ranh giới giữa đời thường và sự nghiệp hành đạo.

Lý giải về việc cung nữ báo oán

Khi sự việc xảy ra, rất nhiều người tin rằng câu chuyện những cung nữ nhà Trần trầm mình xuống tự tử là nguyên nhân dẫn đến việc oan hồn họ tìm đến những người lấy đá để đòi lại. Nhưng một số lại nhìn theo một góc độ khác, họ không hoàn toàn tin vào điều này.

Theo lời chị Nguyễn Thị X., người thuê một gian nhà nhỏ của trung tâm quản lý di tích – danh thắng Yên Tử để bán hàng thì du khách đến suối Giải Oan đều mang nhiều tâm sự. Về lời đồn cung nữ báo oán những người lấy đá sỏi, chị nói: “Cuộc sống mỗi người không ai trọn vẹn cả.

Gặp hạn thì lại đổ cho lấy đá, oan cho các cung nữ lắm. Cung nữ giờ được phong là Bạch Mẫu chứ có phải oan hồn vất vưởng đói ăn đâu mà hại người lành. Tôi ở đây thấy người lấy đá thì nhiều, nhưng thỉnh thoảng mới có người trả lại. Những người trả lại đá cuội chắc là gặp vận đen trong cuộc sống thôi”.

Chị tin rằng, linh hồn các cung nữ luôn bảo vệ người hiền, người bị oan trái, người yếu đuối. Vì thế, người dân quanh vùng hễ gặp chuyện buồn, chuyện oan đều tìm đến miếu Bạch Mẫu tâm sự, trút bỏ nỗi lòng.

Tuy nhiên, vẫn có những câu hỏi chưa được làm rõ, đó là tại sao cả 50 người phụ nữ dùng đá tại suối cùng gặp chung một hiện tượng, vợ của anh tài xế dù không có mặt tại suối cũng gặp các cung nữ trong mơ…

Khi chưa có kết luận rõ ràng và lời giải thích đáng cho những sự  việc trên thì những người dân vẫn tin vào truyền thuyết về những cung nữ trầm mình xuống nơi đây và giữ lòng tôn trọng sự linh thiêng ở con suối này.